Een pelletkachel is CO2-neutraal, automatisch, gemakkelijker in gebruik dan een houtkachel, minder vervuilend door zijn geringere fijnstofuitstoot. Geen wonder dat het toestel zoveel succes kende. De gezondheidscrisis zorgde voor een terugval in zijn populariteit. Voor een tijdje misschien.
Van plan om een pelletkachel te kopen? Sta er dan eerst even bij stil dat pelletverwarming ook een aantal nadelen heeft.
Wat zijn de voordelen van een pelletkachel?
Voordelig als bijverwarming
Een pelletkachel is ideaal als bijverwarming in het tussenseizoen. In dat opzicht blijft hij interessant (zelfs al zijn pellets duurder geworden dan andere energiebronnen), want de kachel verhindert dat de centrale verwarming opnieuw aanslaat aan het begin van de winter en zorgt ervoor dat u ze vroeger kunt uitschakelen aan het einde van het stookseizoen.
Met een pelletkachtel kunt u ook uw centrale verwarming ontlasten, wanneer het koud is.
Steekt u de kachel een paar uur per dag aan tussen oktober en april, dan betaalt u voor de pellets en elektriciteit 150 tot 200 euro per jaar. Voor een intensiever gebruik telt u tot 300 euro neer. Maar enkel verwarmen met pellets is niet meer competitief sinds de forse daling van de energieprijzen als gevolg van de gezondheidscrisis.
Goedkope brandstof
De prijs van pellets is al tien jaar lang opmerkelijk stabiel gebleven terwijl de prijs van de overige energiebronnen sterk schommelt in functie van de markt.
De prijs per afzonderlijke zak pellets van 15 kg die u aankoopt in een supermarkt en zelf naar huis vervoert, bedraagt al jaren ongeveer 4,5 euro incl. btw. Dat komt overeen met 0,30 à 0,36 euro per kilogram. Voor een ton of een palet van 64 tot 102 zakken betaalt u 0,26 tot 0,30 euro per kilogram. Sommige bedrijven leveren gratis.In vergelijking met andere brandstoffen is de prijs van pellets lang voordeliger gebleven. Maar met de gezondheidscrisis is de prijs van klassieke brandstoffen ingestort en per kWh zijn pellets duurder geworden dan gas of stookolie. Twee ton pellets bevatten evenveel energie als ongeveer één ton stookolie of 1 m3 gas. In gewicht uitgedrukt verbruiken we dus dubbel zoveel pellets.
Groot gebruiksgemak
Papier, aanmaakhout en lucifers, mag u opbergen: alle pelletkachels gebruiken stroom.
Alle modellen hebben minstens een thermostaat: ze schakelen automatisch in en uit. Sommige modellen zijn ook uitgerust met geavanceerde functies: programmering, afstandsbediening, besturing via smartphone/internet,…
Uitstekend rendement
Het rendement van een kachel met hoogkwalitatieve pellets kan 90 % overschrijden. Dus slechts 10 % van de energie van de pellets gaat verloren in de schoorsteen. Dat is:
- meer dan een klassieke houthaard, waarvan het rendement slechts 40 tot 50 % bedraagt (60 tot 80 % voor de recente hoogrendementskachels)
- nog veel meer dan een open haard, waarvan het rendement 5 tot 15 % bedraagt.
Geen traditionele schoorsteen nodig
Uw pelletkachel heeft geen schoorsteen nodig ‘die goed trekt’: de rook wordt naar buiten geleid door de geforceerde ventilatie via een buis van 80 tot 120 mm die verticaal of horizontaal is opgesteld. In die buis kan zelfs een knik zitten. U installeert de kachel dus om het even waar of bijna: tegen of in de buurt van een buitenmuur en een stopcontact of onder een plafond.
De pelletkachel gebruikt hetzij kamerlucht, hetzij buitenlucht op modellen met een dubbele afvoer- en aanzuigpijp of een aparte buitenluchttoevoer
Weinig uitstoot van fijn stof
De pelletkachels stoten weinig fijnstofdeeltjes uit zoals blijkt uit de vergelijking van de gemiddelde fijnstofuitstoot per gigaJoule (PM10-g/GJ):
Open haard | 840 g/GJ |
Houtkachel geïnstalleerd vóór 2000 | 760 g/GJ |
Oude kolenkachel | 450 g/GJ |
Houtkachel geïnstalleerd tussen 2000 en 2014 | 380 g/GJ |
Moderne kolenkachel | 240 g/GJ |
Houtkachel geïnstalleerd na 2014 | 95 g/GJ |
Accumulatiekachel | 95 g/GJ |
Pelletkachel | 60 g/GJ |
Verwarming op stookolie | 1,9 g/GJ |
Verwarming op aardgas | 1,2 g/GJ |
Dit zijn slechts gemiddelden, want volgens Tekst Aankoop presteren bepaalde (goed) werkende toestellen 200 keer beter dan de huidige Belgische norm. Die stoten geen fijnstofdeeltjes uit! Andere toestellen doen het natuurlijk minder goed …
Neutrale koolstofbalans
Pellets worden vervaardigd met zaagsel dat afkomstig is van de verwerking in de houtindustrie (meubels, pallets, timmerhout enz.).
Voor de atmosfeer is de koolstofbalans van een pelletkachel neutraal: de hoeveelheid koolstof die de kachel uitstoot tijdens het verbranden, is net zo groot als de hoeveelheid die opgenomen wordt door de boom tijdens zijn groei.
- Kwaliteitspellets voldoen aan kwaliteits- en milieunormen waarvan de normen DIN+ en EN+ de belangrijkste zijn.
- Om in België te kunnen worden verkocht, moeten ze ook voldoen aan de eisen van een Koninklijk Besluit, met name op het vlak van hun kwaliteit, de afwezigheid van chemische producten, hun calorische waarde …
De producten die niet beantwoorden aan de normen DIN+ en EN+ produceren minder warmte en hebben kwalijke gevolgen voor de toestellen (meer as, vitrificatie van de as, stof dat de kachel vuilmaakt …). Ze zijn niet afkomstig uit bossen die duurzaam worden beheerd (PEFC- en FSC-labels).
Wat zijn de nadelen van een pelletkachel?
Minder charme dan een traditionele houtkachel
Het uitzicht van de ‘geblazen’ vlammen van een pelletkachel zijn qua charme niet vergelijkbaar met een houtkachel. Behalve bij modellen met natuurlijke convectieSur le plan du charme visuel,
Zakken met pellets zijn zwaar en nemen veel plaats
Uw pelletvoorraad aanvullen, doet u met zakken van 15 kg. Er bestaan ook zakken van 10 kg. Het voortdurend hanteren van die zakken is niet altijd handig, vooral als u niet op het gelijkvloers woont. In een pelletkachel kunnen 1,5 tot 4 zakken pellets.
Het verbruik hangt af van:
- de grootte en de isolatie van de ruimte die u verwarmt,
- de verwarmingstijd
- de gewenste temperatuur.
De autonomie van de ingebouwde reserve bedraagt ongeveer 12 uur wanneer de kachel op volle vermogen draait en 36 uur op één derde van zijn vermogen. U hebt wat ruimte nodig om vooraf een paar zakken op te slaan. Pellets moeten op een droge plaats worden opgeslagen.
Werkt niet zonder elektriciteit
Het automatische ontstekingssysteem, de schroef voor de pellettoevoer, de ventilatie en de elektronische regeling van de kachel functioneren niet zonder elektriciteit.
Vraagt onderhoud
- Om de 2 dagen: de brander met een borstel schoonvegen
- Tussen 2 dagen en 2 weken: de asbak leegmaken
- Om de 2 weken: de warmtewisselaar reinigen
- Jaarlijks onderhoud bij voorkeur door een vakman. U moet de kachel kunnen verplaatsen om toegang te krijgen tot de schoorsteen.
Kan lawaai maken
Een goed ‘stil’ toestel produceert minder dan 32 decibel (dat is minder dan een koelkast). Een goedkoop toestel genereert 49 db en dat is niet draaglijk in een woonkamer …
Het lawaai van een kachel in werking heeft te maken met:
- de toevoerschroef die ofwel continu (quasi geluidloos) ofwel intermitterend draait (met tussenpozen van een paar seconden).
- de ventilator die bijzonder lawaaierig is bij het opstarten.
De krachtige toestellen maken meer lawaai, maar de kachels uit een hogere prijsklasse zijn uitgerust met systemen die het geluid van de toevoerschroef en de luchtstroomblazer dempen. Zij kunnen dus in de top van het klassement staan in onderstaande tabel.
Schaal met subjectieve waardering van het geluid (dB) geproduceerd door een pelletkachel:
32 à 36 dB | Zeer stil (kachels met ventilatie en een laag vermogen, op kruissnelheid, en kachels met natuurlijke convectie) |
40 à 42 dB | Aanvaardbaar |
44 à 46 dB | Draaglijk gedurende één uur |
46 à 49 dB | Draaglijk gedurende minder dan één uur |
> 49 dB | Draaglijk voor een zeer korte tijd |
NB : verdubbeling van het geluid telkens wanneer het aantal decibel met 3 punten stijgt.
Wat kost dat?
Voor de kachel: tussen 700 en 8 000 euro
Voor een klein, stalen instapmodel in de supermarkt betaalt u 700 euro en voor de krachtigere, gietijzeren en keramische modellen met geavanceerde functies meer dan 8 000 euro.
Voor de installatie: vanaf 250 euro
Bovenop de kosten voor het aanschaffen van uw kachel, moet u rekening houden met de installatiekost. Voor de plaatsing doet u bij voorkeur een beroep op een vakman. Reken op 250 tot 500 euro voor een kachel en zelfs veel meer voor een kachel-verwarmingsketel of een toestel dat hete lucht op afstand verspreidt. Neemt u voor de aankoop een vakman in de arm, dan geniet u een btw-tarief van 6 % wanneer de woning aan de voorwaarden voldoet.
Wat zijn de beschikbare modellen?
Op de markt vindt u tal van modellen van pelletkachels.
Om één of meerdere kamers te verwarmen
De eenvoudige modellen verwarmen enkel de ruimte waar de kachel staat. Andere kunnen hete lucht in een nabije kamer blazen. Andere modellen zijn gewoon kleine verwarmingsketels die een paar radiatoren met warm water kunnen bevoorraden.
Kachels met schouwinsteek, ophangmodellen, flinterdunne versies …
Het aanbod bestaat uit verschillende looks. De uiterst dunne modellen gaan tot minimaal 25 cm.
Met of zonder warmteaccumulator
Sommige modellen zijn voorzien van een stenen of keramische warmteaccumulator die zorgt voor een langere, passieve verwarming.
Voor pellets en houtblokken
Er bestaan ook hybridemodellen: ze werken zowel op pellets als op houtblokken.
Met natuurlijke convectie
Bij de recente modellen vinden we kachels met natuurlijke convectie. Ze zijn niet uitgerust met een luchtstroomblazer, de vlam oogt natuurlijker. Ze zijn zeer stil en ze verbruiken minder elektriciteit. U plaatst dit type kachel best in het midden van een kamer en niet tegen een muur. Zo straalt de kachel de warmte uit in alle richtingen en laat de lucht in de hele kamer beter circuleren op een natuurlijke manier en niet langer geforceerd.
Welk vermogen kiezen?
We gaan ervan uit dat er 1 kW verwarmingsvermogen nodig is voor een ruimte van 20 m³, hetzij een vloeroppervlakte van om en bij 8 m² bij een normale plafondhoogte.
- Toestellen die dienen om één enkele ruimte te verwarmen hebben een maximumvermogen van 8 à 10 kW. Dat is het vermogen nodig om op te starten en snel een koude kamer te verwarmen. Het toestel werkt nadien op een lager vermogen.
- Het vermogen van toestellen die meerdere kamers met hete lucht of radiatoren verwarmen, bedraagt 10 tot 20 kW.